خونریزی رحم به صورت غیر طبیعی و ناهنجار که منومتروراژی (Menometrorrhagia) نیز نامیده می شود به موقعیتی اطلاق می گردد که خونریزی بین دوره های عادت ماهیانه اتفاق افتاده یا خونریزی در دوره قاعدگی شما بسیار شدید است. خونریزی نرمال قاعدگی معمولاً پنج روز طول می کشد و هر 21 تا 35 روز یکبار اتفاق می افتد. زمانی که دچار خونریزی ناهنجار رحم می شوید باید کلیه علائم ناهنجاری که تجربه کرده اید را به پزشک اطلاع دهید. گاهی آنچه باعث این خونریزی سنگین شده تهدیدی برای سلامت شما محسوب نمی شود ولی گاهی این خونریزی نشانه ای از سرطان یا بیماری است که می تواند تاثیرات منفی را بر روی باروری و سلامت بر جای گذارد. با توجه به شعار معروف پیشگیری بهتر از درمان است در ادامه توضیحات جامع و کامل دکتر لیلا خلیلی ، متخصص زنان در تهران را دنبال کنید تا با افزودن به سطح اطلاعات علمی خود در این خصوص گام مثبتی را در پیشگیری علائم و حفظ سلامت خود بردارید.
علائم و نشانه های خونریزی غیر طبیعی رحم
علائم خونریزی رحم در دامنه وسیعی گسترده شده است. برخی علائم شامل موارد زیر می باشد:
- خونریزی شدید در دوره قاعدگی که منوراژی نامیده می شود.
- خونریزی در اوقات غیر عادی بین دوره های قاعدگی یا بعد از مقاربت
- پریودهایی که مدت آنها غیر طبیعی است.
- سیکل های قاعدگی ناپیوسته
علت خونریزی رحم به مدت طولانی
این عارضه می تواند بنا به علل مختلف از بیماری گرفته تا استرس بوجود آید. برخی علل رایج این ناهنجاری شامل موارد زیر است:
- بهم ریختگی هورمون : زمانی که وزن شما از حد ایده آل خارج می شود می تواند بهم ریختگی هورمون را به دنبال داشته و باعث بروز خونریزی رحم نیز شود.
- ناهنجاری ساختاری در رحم : مشکلاتی از قبیل پولیپ ها، فیبروم، آندومتریوز ، سرطان رحم، سرطان دهانه رحم، سرطان واژن، سرطان تخمدان و هایپرپلازی اندومتر نیز می تواند ناهنجاری های ساختاری رحم و به تبع آن خونریزی در رحم را به همراه آورد.
- عفونت : سرویسیت، کلامدیا، گونوره آ، واژینیت و اندومتری مشکلات عفونی هستند که می تواند به بروز عارضه مذکور منجر شود.
- بیماری ها : بیماری هایی از قبیل ون ویلبراند، بیماری کبد، بیماری کلیه، بیماری التهاب لگن و لوکمی نیز از دیگر عوامل خونریزی هستند
- داروها : رقیق کننده های خون از قبیل آسپرین، درمان جایگزینی هورمون، داروهای سرطان پستان و قرص های ضد بارداری نیز می توانند خونریزی رحم را موجب شوند.
- علاوه بر موارد فوق اگر فردی فراموش کند که IUD را از بدن خارج نماید، باقی ماندن آن در بدن می تواند به بروز عفونت و خونریزی ناهنجار منجر شود.
تشخیص خونریزی رحم
پزشک در زمان کار برای تشخیص این عارضه و علت بروز آن سوالات متعددی را در خصوص علائم تجربه شده، باردار بودن بیمار و علت خونریزی می پرسد. بعلاوه تست هایی از قبیل آزمایش لگن و گردن رحم و تست پاپ اسمیر را انجام می دهد. بعد از انجام بررسی های لازم تشخیص انجام می شود.
تست های تشخیص خونریزی رحم
پزشک برای تشخیص خونریزی ناهنجار رحم تست های متعددی را تجویز می کند. این تست ها شامل موارد زیر می باشد:
- تست بارداری : گاهی سقط جنین باعث خونریزی شدید می شود.
- تست خون : پزشک می تواند کیفیت لخته شدن خون و شمارش کامل گلبول ها را انجام دهد.
- تست تیروئید : مشکلات مربوط به عملکرد تیروئید می تواند نشانه وجود مشکل در عملکرد تخمدان بوده و منجر به خونریزی در بخش رحم شود.
- تست سطح هورمون : بهم ریختن هورمون می تواند باعث خونریزی رحم شده و نشانه ای از علت این ناهنجاری باشد.
- تست هیستروسکوپی غشای رحم که به بررسی فیبروئیدها، پولیپ ها و علائم سرطان می پردازد.
- سونوگرافی لگن تستی است که توده های احتمالی رشد کرده در اندام های تولید مثل را که موجب خونریزی ناحیه رحمی می شوند شناسایی می کند.
- بیوپسی اندومتریوم تستی است که در آن نمونه های بافت از غشای رحم جمع آوری شده و علائم سرطان یا پیش سرطان شناسایی می شود.
درمان خونریزی رحم
پزشک بر حسب علت خونریزی، درمان مناسب از قبیل درمان بدون جراحی خونریزی رحم یا گزینه های جراحی را برای مدیریت کردن خونریزی و رفع علت خونریزی توصیه می کند. درمان های این ناهنجاری به شرح زیر می باشد:
دارو درمانی
داروهای استفاده شده برای درمان خونریزی ناهنجار رحم شامل قرص های ضد بارداری، پروژستین، داروهای ضد التهابی غیر استروئید و آناتوگونیست هورمون های آزاد کننده گنادوتروپین می باشد. این داروها بعنوان داروی قطع خونریزی رحم می تواند در درمان این ناهنجاری مورد استفاده قرار گیرد.
درمان های جراحی
پروسیجرهای متعددی برای درمان خونریزی رحم وجود دارد که متخصص بر حسب نیاز بیمار مورد مناسب را انتخاب می کند. مراجعه مکرر به پزشک برای سپری شدن یک دوره ریکاوری سریع تر می تواند درصد بروز عوارض جانبی را کاهش دهد. روش های جراحی درمان خونریزی های غیر طبیعی رحم شامل موارد زیر است:
- هیستروسکوپی پروسیجری است که در آن پزشک ساختارهای ناهنجار در رحم از قبیل فیبروئید یا پولیپ را بر می دارد.
- آمبولی عروق رحم که به واسطه آن جریان خون به فیبروم متوقف شده و باعث کوچک شدن آن می شود.
- میومکتومی روشی است که در آن فیبروم برداشته می شود ولی رحم دست نخورده باقی مانده و قابلیت باروری خود را حفظ می کند.
- اندومتریال ابلیشن که پوشش رحم را با استفاده از لیزر، حرارت، الکتریسیته یا فریزینگ تخریب می کند.
- هیسترکتومی روشی برای برداشتن رحم است که اغلب در درمان سرطان و تغییرات سرطانی در اندومتریوم مورد استفاده قرار می گیرد.
تفاوت بین منومتروراژی و منوراژی
منومتروراژی یک عبارت کلی برای مشکلات مختلف خونریزی رحم است که تقریباً مشابه به نظر می رسند. منوراژی یک قاعدگی طولانی و شدید است و منومتروراژی به خونریزی ناهنجار، طولانی و شدیدی اطلاق می شود که ارتباطی با قاعدگی ندارد.
برای جلوگیری از خونریزی رحم چه بخوریم؟
برای دنبال کردن یک درمان خانگی می توانید به مقدار فراوان آب بنوشید. اضافه کردن اندکی نمک به رژیم غذایی می تواند مایعات مازادی که می نوشید را متوازن کند. غذاهای غنی از ویتامین ث نیز به جذب آهن کمک کرده و از آنمی جلوگیری می کند. مرکبات، کیوی، توت فرنگی، بروکلی و آب گوجه منابع غنی این ویتامین هستند. البته این راهکارهای خانگی یا روش هایی از قبیل درمان خونریزی رحم در طب سنتی یا درمان گیاهی هر چند ممکن است علائم را تا حدودی خفیف کند ولی با توجه به اینکه قابلیت حذف علت خونریزی پیش آمده در رحم را ندارد بهتر است برای دستیابی به یک درمان قطعی و دائمی حتماً به پزشک مراجعه کنید.
استرس و خونریزی رحم
استرس یک فاکتور محیطی است که می تواند سطوح هورمون زنان را تحت تاثیر قرار دهد. وقتی دچار استرس می شوید بدن شما کورتیزول ترشح می کند که باعث بروز یک واکنش تندخویی می شود. ترشح کورتیزول سیستم های دیگر بدن از قبیل سیستم ایمنی و گوارش را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. تحقیقات رابطه بین استرس محل کار و عملکرد قاعدگی را به دست آورده و استرس را بعنوان فاکتور بی نظمی سیکل قاعدگی و مقدار خونریزی معرفی کرده اند. استرس باعث ترشح آنزیم آلفا آمیلاز یا هورمون مرتبط با بارداری می شود که غلظت های بالای آن می تواند باروری زنان را با مشکل روبرو کند.
